Fasiyal palsi olarak adlandırılan yüz felci, yüz kaslarını etkileyen ve ani gelişen bir yüz zaafıdır. Beyinden gelen yüz hareketleri yapma emrinin 7. sinir (yüz siniri) tarafından kaslara iletilmesinde oluşan engellemeler bu hareketlerin yapılamamasına neden olur. Bu engeller çeşitli nedenlerle olabilir.
Bunlar arasında Bell’s palsi, Ramsay-Hunt sendromu, orta kulak iltihapları, sistemik hastalıklar, tümörel hastalıklar, travmalar ve ameliyatlar bulunmaktadır. Fasial sinirin paralizilerinin (felç) en sık rastlanan nedeni Bell’s palsidir ve her yaşta görülebilmektedir. Kadın ve erkekleri eşit derecede etkiler ve yılın her zamanı görülebilir.
A) Bell’s Palsinin Özellikleri
Yüz felci ilerleyici bir hastalıktır ve maksimum şiddetine birkaç saat ya da günde gelir. Sıklıkla soğuk ve rüzgar sonrasında gelişen bir hastalıktır. Bir iki gün öncesinde kulak arkasında ağrı oluşur. Patofizyolojisinde fasiyal sinirin ödemi yatar ve sinir şişmiştir. Yüzün bir tarafında yüz ifadesinin tüm kasları güçsüzleşir ya da tamamen etkisiz olur. Mimik hareketleri istendiği gibi yapılamaz.
Göz kapakları kapanamaz, dudak kenarı düşer ve alın da kırıştırılamaz. Hastada herhangi bir duyusal kayıp olmamasına rağmen hissizlik belirtilebilir. Bazı hallerde (korda timpani tutulumu) tat alma kaybı; stapedius kası tutulumuna bağlı olarak hiperakuzi (sese hassasiyet) oluşabilir. İstemsiz gözyaşı (timsah gözyaşları), Bell fenomeni (göz kapatmaya çalışırken göz küresinin yukarı kayması), göz kapatamamaya bağlı korneada tahriş görülür. Felçli tarafta yiyecek ve içeceklerin dışarı düşmesi de görülmektedir.
B) Tedavi
Hastaların %80 gibi bir oranı 2-3 haftada iyileşir. Bunlar haricinde %10′luk kısmın iyileşmesi bir yıla kadar sürebilirken %10′luk kısım ise iyileşemez ve yüzde sinkinezi gelişir. Tedaviye hastalık başlangıcından sonra en kısa sürede başlanması iyileşmeyi hızlandırmaktadır. Bell’s palside ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Hastanın mevcut başka hastalıkları da varsa bunlar da gözönüne alınmalıdır.
Göz kapakları kapanacak şekilde göz ve göz damarlarının korunması gereklidir. Bunlara ek olarak yüz kasları üzerine masaj yapılması, sıcak uygulamaları, yüz kaslarını hareket ettirmek için sakız çiğnenmesi de yararlı olabilmektedir. Ne zaman yapılacağı kesin olmamakla birlikte ameliyat da bazen yapılabilmektedir ancak buna durumun iyice değerlendirilmesinden sonra karar verilmelidir. Göz kapatabilme ve tat alma duyusunun geri gelmeye başlaması hastalığın seyrine dair iyi birer işarettir.
